ABD, arama teknolojisinde dünyanın bir numarası olsa bile Rusya’da kendi arama motorunu geliştirmeye çok önceden adım atmış ülkelerden bir tanesi. 1996 yılında ilk Rus arama motoru Rambler piyasaya çıktı. Ondan hemen bir sene sonra, yani 1997 yılında ise Yandex kuruldu. Google’ın kuruluş tarihi olan 1998’i göz önüne alırsak Rusya’nın arama teknolojisinde köklü bir geçmişi var. Gelin Rus arama motorlarının tarihlerine ve şu anki piyasaya hacimlerine beraber göz atalım.
2024 Verileriyle Rus Arama Motorları
| Arama Motoru | Pazar Payı (%) | Kullanıcı Sayısı (Milyon) | Kuruluş Yılı | Merkezi | Öne Çıkan Hizmetler |
| Yandex | 60 | 80+ | 1997 | Moskova | Haritalar, Çeviri, E-posta, Haberler, Video, Taksi hizmeti (Yandex.Taxi) |
| Mail.ru | 2 | 10+ | 1998 | Moskova | Mail hizmeti, sosyal medya, oyun platformu |
| Rambler | <1 | 5+ | 1996 | Moskova | Arama, haberler, medya |
| Sputnik | <1 | 3+ | 2014 | Moskova | Arama, haberler, eğitim |
Yandex
Listenin birinci sırasında yer alan Yandex 1997 yılında kurulduğu günden yana büyümeye devam ediyor. Yalnızca bir arama motoru olarak kalmayan Yandex, Google’ın kullandığı stratejiyi izledi ve pek çok yan hizmeti de bünyesinde sunmaya başladı. Yaptıkları bu Ar-Ge yatırımları sayesinde yalnızca Rusya’da değil uluslararası pazarda da etkili bir oyuncu haline geldi. Özellikle Türkiye gibi ülkelerde önemli bir pazar payı elde eden Yandex, aynı zamanda Kazakistan, Belarus ve diğer Bağımsız Devletler Topluluğu (BDT) ülkelerinde de güçlü bir varlık gösterdi. Yandex Avrupa Birliği (AB) pazarında da varlık göstermeye çalıştı, fakat bu pazarda Google gibi dev rakiplerle rekabet etmekte zorlandı. Yandex, özellikle Türkiye ve bazı Doğu Avrupa ülkelerinde hizmetlerini sunarak bir yer edindi. Lakin AB genelinde bu başarıyı tekrarlayamadı ve sınırlı bir kullanıcı tabanıyla kaldı.
Mail.ru
Listenin ikinci sırasında yer alan Mail.ru, 1998 yılında Rusya’da kurularak öncelikle e-posta hizmetiyle popülerlik kazandı. Fakat zaman içinde sadece bir e-posta sağlayıcısı olarak kalmadı; sosyal medya platformları (VKontakte ve Odnoklassniki), çevrimiçi oyunlar ve anlık mesajlaşma hizmetleri (Mail.ru Agent) gibi geniş bir dijital hizmet yelpazesi sunarak Rusya ve BDT ülkelerinde güçlü bir konuma ulaştı. Arama motoru alanında da hizmet sunan Mail.ru, Yandex ve Google gibi devlerle rekabet etmekte zorlandı ve bu alanda daha az etkili oldu. Şirket, özellikle Rusya’daki internet ekosisteminde önemli bir oyuncu haline gelirken, uluslararası pazarda ise sınırlı bir başarı elde edebildi. Özellikle Batı Avrupa ve ABD pazarlarında büyük bir etki yaratamayan Mail.ru, genellikle Rusça konuşan topluluklara odaklanarak hizmetlerini geliştirmeye devam etti ve bu bölgelerdeki dijital ekosistemin önemli bir parçası olmayı sürdürdü.
Rambler
Listenin dördüncü sırasında olan Rambler, 1996 yılında Rusya’da kurulan ilk arama motoruydu. Daha internetin pek yaygın olmadığı dönemlerde popüler olan Rambler zamanla bu popülerliğini kaybetti. Yandex ve Google’ın piyasaya çıkmasından sonra eski kullanıcı kitlesine hiçbir zaman ulaşamadı.
Listenin dördüncü sırasında yer alan Rambler, 1996 yılında Rusya’da kurulan ilk arama motoru olarak tarihe geçti. İnternetin Rusya’da yaygınlaşmaya başladığı dönemde önemli bir rol oynayan Rambler, arama motoru olarak hızla popülerlik kazandı. Ancak, Yandex ve Google gibi rakiplerinin pazara girişiyle birlikte Rambler’ın arama motoru olarak etkisi zamanla azaldı.
Sputnik
Listenin beşinci yani son sırasında yer alan Rus arama motoru ise Sputnik 2014 yılında Rus hükümeti tarafından kuruldu. Özellikle Rusya’nın dijital egemenliğini sağlamak ve Google ile veri alışverişini kısıtlamak amacıyla piyasaya çıktı. Sputnik yalnızca hükümet tarafından onaylanmış bilgi kanallarına yer veren ve tamamen Rus hükümetinin resmi söylemlerini yansıtan bir arama motoru. Rusya dışında farklı ülkeler de kullanımı neredeyse bulunmuyor. Rusya içerisinde ise resmi kaynaklara ve duyurulara ulaşmak isteyen kullanıcılar tarafından tercih ediliyor.
