HTTP Durum Kodları (Status Codes) Nelerdir?

Bu içerikte hem kullanıcıları hem de site sahiplerini yakından ilgilendiren HTTP Durum Kodları, HTTP ve HTTPS gibi önemli konulardan bahsedeceğiz. 

Kullanıcılar bir web sitesini ziyaret etmek istediğinde, tarayıcıları sunucudan istekte bulunur. Sunucular ise bu isteğe bir durum kodu ile cevap verir. Bu durum koduna ise HTTP durum(status) kodu veya yanıt(response) kodu denir. Sunucunun verdiği cevaba göre kullanıcı sayfaya erişir veya erişemez. Bu yanıt kodlarını anlamlandırabilmek için önce  HTTP nedir bunu anlamak gerek.

İlk olarak HTTP ve HTTPS kavramlarına ve nasıl çalıştıklarına bakalım. Sonrasında HTTP durum kodları hakkında detaylara değinelim. 

HTTP Nedir, Nasıl Çalışır? 

HTTP yani Hypertext Transfer Protocol, istemci ve sunucu arasındaki iletişim protokolüne verilen isimdir. İletişim, tarayıcının(browser) sunucudan web sitesine ait dosyalar almak için istekte bulunmasıyla başlar. Sunucu, isteğe karşılık bir yanıt/durum kodu verir. Bu yanıta göre tarayıcı sayfayı oluşturur veya oluşturamaz.

Arama motoru botları tıpkı tarayıcılar gibi hareket eder. Tarayıcı gibi sunucudan bir istekte bulunur ve bu iletişim için HTTP kullanır. Taranma ve dizine eklenmeye etkisini anlamak için, HTTP durum kodları(status codes) ile arama motoru arasındaki ilişkiyi anlamak önemlidir. 

HTTPS Nedir?

HTTP ve HTTPS arasındaki temel fark güvenliktir. HTTPS sonundaki “S” Secure yani güvenli anlamına gelir. Hypertext Transfer Protocol Secure yani HTTPS, tarayıcı ve sunucu arasındaki veri akışını şifreleme yaparak güvenli hale getirmeyi amaçlar. 

SSL sertifikası alan domainler HTTPS ile çalışırlar. Kullanıcı deneyimini önemseyen Google, HTTPS kullanımını bir sıralama faktörü olarak kabul eder. HTTPS sağladığı güvenlikle ve sıralama faktörü olarak görülmesi sebebiyle yaygın şekilde kullanılmaktadır. 

HTTPS kullanmanın faydaları:

• Veri iletim sürecini daha güvenli hale getirir

• Gizlilik gerektiren bilgileri şifreleyerek güven ortamı oluşturur

• Sıralama faktörü olarak belirtildiği için SEO performansınıza katkı sağlar

• SEO’ya katkısı sayesinde sayfa görünürlüğü ve sıralamada artışa yardımcı olur

HTTP ve HTTPS arasındaki farklara değindiğimize göre artık HTTP durum kodları ve açıklamalarına geçebiliriz. 

Hadi başlayalım!

1xx Bilgilendirme HTTP Durum Kodları

1xx HTTP Durum Kodları, informational yani bilgilendirme kodlarıdır. Sunucu ve Tarayıcı arasındaki iletişimin başladığını ifade eder. Tarayıcı tarafında arka planda döner, kullanıcı tarafından görülmez.

2xx Başarılı HTTP Durum Kodları

2xx HTTP Durum Kodları, tarayıcı isteklerine sunucunun yanıt vermekte başarılı olduğunu gösterir. İstenen sayfaya ait dosyalarının iletildiğini ifade eder. 2xx durum kodları sayfanın düzgün çalıştığı anlamına gelir. 

3xx Yönlendirme HTTP Durum Kodları

3xx HTTP Durum Kodları, yönlendirmelerle alakalı yanıt kodlarıdır. Kalıcı veya geçici yönlendirmeleri ifade eder. 

4xx İstemci Hatası HTTP Durum Kodları

4xx HTTP Durum Kodları, istemciyle alakalı hataları belirten durum kodlarıdır. 

5xx Sunucu Hatası HTTP Durum Kodları

5xx HTTP Durum Kodları sunucu kaynaklı sorunlar olduğu anlamına gelir. 5xx durum kodu SEO performansı için önemlidir. 5xx yanıt kodu tarama hızının yavaşlamasına ve hatta durmasına bile sebep olabilir. Çünkü arama motorları sürekli 5xx veren web sitelerini çok fazla ziyaret ettiğini düşünerek daha az taramaya başlayacaktır.

Sık Karşılaşılan Durum Kodları

Bazı durum kodları arka planda kalır ve kullanıcıya görünmez. Bazıları ise internette gezinen her kullanıcının mutlaka rastladığı kodlardır. Gelin en sık karşılaşılan durum kodlarını birlikte inceleyelim.

200 Durum Kodu (Successful)

Bazı yanıt kodlarının kullanıcı tarafından görünmediğini söylemiştik. Bir sayfa eğer düzgün bir şekilde açılıyor ve içerikleri düzgün yükleniyorsa 200 veriyor demektir. Her kullanıcının ve web sitesi sahibinin istediği ideal senaryo budur. 

403 Durum Kodu(Forbidden)

Bu durum kodu sunucunun isteği anladığını ama kabul etmediğini belirtir. Sayfaya erişim izni olmadığında veya sayfa yasaklı olduğunda karşımıza çıkar. Kullanıcıların ulaşmasını istemediğiniz sayfalar için 403 Durum kodunu döndürebilirsiniz. 

410 Durum Kodu(Gone)

Sayfanın kalıcı olarak sunucudan silindiği anlamına gelir. “410 Gone” yanıtı bir hata olarak algılanmamalıdır. Sunucu, tarayıcı ve kullanıcıya sayfanın kalıcı olarak silindiğini belirtir. Sayfa gerçekten değerliyse ve yanlışlıkla silindiyse bu kodun değişmesi için sunucuya tekrar eklenmesi gerekir. 

400 Durum Kodu(Bad Request)

400 durum kodu, sunucuya yapılan istekte yanlış bir şeyler olduğunu ifade eder. 400 Bad Request yanıtı/hatası  almanın birden fazla sebebi olabilir. URL içerisinde izin verilmeyen karakterler var ise bu durum koduyla karşılaşabilirsiniz. Tarayıcı çerezlerinizdeki veya DNS ayarlarınızdaki bir sorundan da kaynaklanıyor olabilir.

404 Durum Kodu(Not Found)

404 bulunamadı yanıtı, sayfa silindiğinde veya URL değiştiğinde karşımıza çıkar. Kullanıcılar genelde bu durum koduyla karşılaştığında sayfayı terk ederler. Bu yüzden 404 hatası olarak da bilinir. Kullanıcıları kaybetmemek ve web sitesinde tutmak için Custom 404 Page oluşturmalı ve onları alakalı sayfalara yönlendirmelisiniz.

Aşağıdaki görselde Seoart’ın Custom 404 sayfasını görebilirsiniz. 

500 Durum kodu(Internal Server Error)

500 Server hatası sunucuyla alakalı bir şeylerin ters gittiğini ifade eder. 500 server hatası sorunu bir an önce çözülmelidir. Arama motorları devamlı 500 veren siteleri bir süre sonra  daha az taramaya başlar. Geç kalındığında artık taranmamaya bile sebep olabilir. 

301 Durum Kodu(Permanent redirect)

301 durum kodu bir sayfanın kalıcı olarak başka bir sayfaya  taşındığı anlamına gelir. Kullanıcı tarafından görünmeyen bu yanıt, sayesinde çalışan farklı bir sayfaya yönlendirme yapılır. Genelde silinen bir sayfa olduğunda,  veya hataları olan sayfaları daha değerli sayfalara yönlendiriken kullanılır. 404 hatası veya soft 404 hataları veren sayfalarda da kullanımı yaygındır. 

302 Durum Kodu(Temporary Redirect)

302 durum kodu 301 den farklı olarak geçiçi yönlendirmeler için tercih edilir. Örneğin stoğu biten ürünlerin listelendiği bir sayfanız varsa, stoklar yenilenene kadar 302 ile bir üst kategoriye yönlendirme yapabilirsiniz. Bir diğer kullanım alanı ise A/B testleri yaparken tercih edilmesidir. Kullanıcıları farklı tasarıma ve içeriğe sahip sayfalara geçiçi yönlendirerek, köklü değişiklikler yapmadan önce performanslarını izleyebilir ve karar verebilirsiniz.

503 Durum Kodu(Service Unavailable)

503 Service Unavailable, sunucunun geçici olarak yanıt vermediği, sunucu tarafında bir sorun olduğu anlamlarına gelir. Genelde aşırı yüklenme sebebiyle gerçekleşir. Bazı durumlarda sunuculara yapılan saldırılardan da kaynaklanabilir. 

Search Console’da HTTP Hataları Nasıl Tespit Edilir?

Search Console, Web sitesi sahiplerine ve SEO çalışması yapan kişilere birçok imkan sunar. Bu imkanlardan birisi de yakın zamanda gelen HTTP bölümü. Deneyim kategorisinde yer alan HTTP bölümüne tıklayarak, hangi sayfaların HTTP hangi sayfaların ise HTTPS ile çalıştığını görebilir ve buna göre aksiyon alabilirsiniz.

Screaming Frog ile HTTP Kodu Nasıl Tespit Edilir?

Screaming Frog aracı ile  tarama yaparak HTTP kodlarını öğrenebilirsiniz. Tarama sonrası “Response Codes” sekmesinden HTTP durum kodlarını inceleyebilir, filtre kullanarak belirli durum kodu veren sayfaları listeleyebilirsiniz. 

Search Console veya Screaming Frog erişiminiz yoksa “Redirect Path” uzantısını kullanarak sayfanın verdiği HTTP kodlarını ve yönlendirmeleri görebilirsiniz.

HTTP Durum Kodları(Status Codes) ve SEO

Arama motoru botları web sitesini tararken sayfaları kullanıcılar gibi ziyaret eder demiştik. Yani botlar, tarayıcılar gibi sunucudan istekte bulunurlar. Sunucudan gelen yanıt, botlar tarafından algılanır ve bu yanıta göre dizine ekleyeceği sayfalara karar verir.

Eğer web sitenize ait HTTP durum kodları çoğunlukla 200 veriyor ise endişelenecek bir şey yok demektir. Ancak, 4xx ve 5xx durum kodlarının sayısı fazla ise bu zamanla taranma problemleri yaşamanıza sebep olabilir. Bu yüzden bu yanıt koduna sahip sayfaların incelenip, gerekli aksiyonların alınması SEO performansınız için önemlidir.